Description

Konkordat polski z 28 lipca 1993 r. wciąż wzbudza skrajne oceny i emocje. Dla jednych jest symbolem oraz instrumentem konfesjonalizacji współczesnej Polski. Jego wypowiedzenie to zasadniczy element redefinicji stosunków państwo – Kościół. Dla innych Konkordat stanowi gwarancję wolności religijnej, jest opoką swobód Kościoła katolickiego i jego wiernych – należną katolickiej większości społeczeństwa. Stosunek do Konkordatu odzwierciedla polaryzację światopoglądową społeczeństwa polskiego wyraźnie widoczną w ostatnich latach. Celem pracy jest refleksja nad polskim Konkordatem podpisanym w 1993 r., a ratyfikowanym w 1998 r., dokonana „bez gniewu i zapalczywości”, lecz zarazem ze zdrowym krytycyzmem, bez szkodliwej apologetyki. Publikacja obala wiele mitów i stereotypów w badanej dziedzinie. Podkreśla blaski i cienie traktatu, naświetla niektóre tajemnice z nim związane. Konkordat wpływa bowiem na życie milionów ludzi w naszym kraju i będzie się tak działo prawdopodobnie jeszcze przez długie lata. Prezentowana książka jest zbiorem 11 rozpraw dotyczących historii Konkordatu i okoliczności, które doprowadziły do jego zawarcia. W pracy omówiono zwłaszcza najważniejszą zasadę – autonomii i niezależności Kościoła i państwa, a także kwestię wpływu traktatu na poszczególne aspekty stosunków wyznaniowych, w tym finansowo-majątkowe. Przedstawiono również problematykę społecznego odbioru Kościoła jako instytucji po 1989 r. Do rozpraw dołączony jest aneks zawierający materiały ukazujące proces wdrażania w życie traktatu z 1993 r. podczas prac Komisji Konkordatowych Kościelnej i Rządowej. Niektóre z nich są unikatowe. Publikację przygotowali specjaliści z zakresu prawa wyznaniowego, politologii, prawa kanonicznego, socjologii. Reprezentują oni różne środowiska naukowe i opcje światopoglądowe – są wśród nich osoby świeckie, ale także duchowni różnych wyznań. Gwarantuje to pluralistyczne podejście i naukową bezstronność. Znajdują się wśród nich osoby zaangażowane w proces formułowania treści Konkordatu z 1993 r. oraz jego ratyfikację – świadkowie historii.