Description

Jednym z głównych założeń normatywnej teorii podejmowania decyzji w warunkach ryzyka jest racjonalność decydenta, który na podstawie dostępnych informacji potrafi ocenić przyszłe wyniki decyzji oraz prawdopodobieństwa ich wystąpienia. Racjonalny decydent dokonuje wyboru kierując się maksymalizacją oczekiwanej użyteczności. Jednakże w rzeczywistych sytuacjach decyzyjnych zaobserwowano zachowania decydentów niezgodne z założeniami racjonalności. Wyrazem zainteresowania modelowaniem rzeczywistych wyborów decydentów jest nagroda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych przyznana w 2017 roku Richardowi Thalerowi „za wkład w ekonomię behawioralną”. Według niego ekonomiści analizują wybory Homo economicus w abstrakcyjnej ekonomii, a nie wybory Homo sapiens w rzeczywistych warunkach. Te ostatnie są modelowanie m.in. za pomocą teorii perspektywy czy też jej wersji kumulacyjnej, której autorami są Daniel Kahneman (noblista w dziedzinie ekonomii z 2002 roku) oraz Amos Tversky (zmarły w 1996 roku). W podejściu behawioralnym zwraca się uwagę na kontekst decyzji, możliwe wyniki decyzji są odnoszone do przyjętego punktu referencyjnego i wyrażane w postaci względnych zysków i strat. Decydent subiektywnie je ocenia, wykazując awersję do ryzyka w obliczu zysków i skłonność do ryzyka obliczu strat oraz awersję do strat. Ponadto decydent subiektywnie ocenia prawdopodobieństwo wyników. W książce przeprowadzono analizę możliwości inwestycyjnych z punktu widzenia indywidualnego inwestora, który nie zawsze wybiera racjonalnie, a jego zachowanie może być opisane za pomocą zasad teorii perspektywy.